هر شخص مرجع تقلید خود را دارد و هر فرد مسلمان باید بر اساس فتوای مرجع تقلید خود، عمل نماید. در اسلام، حکم شرعی در خرید و فروش ارز دیجیتال بستگی به شرایط مخصوصی دارد. اگر معاملات به صورت شفاف و بدون تقلب انجام شود، آنگاه خرید و فروش ارز دیجیتال در اسلام از نظر اکثر مراجع مجاز است. اما اگر معاملات با ارز دیجیتال به صورت قمار، سوداگری یا با ریسک بالا انجام شود، آنگاه از منظر شرعی حرام است. به طور کلی، اهمیت دارد که معاملات مالی، از جمله خرید و فروش ارز دیجیتال، به نحوی انجام شود که با اصول اخلاقی و قوانین اسلامی سازگار باشد.
حساب اسلامی برای معامله‌گران مسلمان
برخلاف بازار ارزهای دیجیتال، در مارکت فارکس برای مسلمانانی که به دنبال کسب درآمد دلاری هستند و در عین حال می‌خواهند اصول دینی را نیزرعایت کنند، راهی کاملا همخوان با ارزش‌های اسلامی به نام حساب اسلامی ایجاد گردیده است.
همانطور که در سایت ۲fx یکی از بهترین مراجه معرفی بهترین بروکر فارکس آمده است:
در این حساب، تمرکز اصلی بر پایبندی به مقررات اسلامی است. بنابراین، نیازی به پرداخت سود شبانه (سوآپ) نیست و همچنین فرآیند معامله به گونه‌ای طراحی شده است که با قوانین اخلاقی و دینی مسلمانان سازگار باشد. این سرویس با تدابیری از سوی بروکرها فراهم شده است تا افراد مسلمان بتوانند به‌روزرسانی‌های مالی خود را مطابق با اصول شرعی اسلام انجام دهند.
در معاملات FX، اصطلاح سوآپ به سودی اطلاق می‌شود که معامله‌گر برای نگه داشتن یک موقعیت یک شبه پرداخت یا دریافت می‌کند. هر ارز دارای نرخ بهره‌ای است که توسط بانک مرکزی کشور مربوطه تعیین می‌شود. این نرخ بهره مبنای محاسبات سوآپ در معاملات فارکس را تشکیل می‌دهد.
هنگامی که معامله‌گران در معاملات اهرمی شرکت می‌کنند، به طور موثر وجوهی را برای باز کردن یک موقعیت قرض می‌گیرند. نرخ سوآپ، همچنین به عنوان نرخ بهره rollover یا سوآپ rollover شناخته می‌شود، زیرا نشان دهنده هزینه یا سود حاصل از قرض گرفتن یک ارز برای خرید ارز دیگر در طول فرآیند معاملات است.
ارز دیجیتال چیست؟
ارز دیجیتال (Cryptocurrency) نوعی ارز مجازی است که بر اساس فناوری رمزنگاری (Cryptographic) در شبکه بلاکچین (Blockchain) که یک سیستم ثبت و تأیید تراکنش‌ها است، ایجاد و مدیریت می‌شود.
ارزهای دیجیتال به طور کلی مستقل از بانک‌ها می‌باشند و تأمین امنیت و حفظ حریم خصوصی تراکنش‌ها را تضمین می‌کنند. برخلاف ارزهای سنتی که تحت کنترل دولت یا بانک‌های مرکزی هستند، ارزهای دیجیتال تحت کنترل شبکه‌های بلاکچین و الگوریتم‌های رمزنگاری قرار دارند.
برخی از معروف‌ترین ارزهای دیجیتال شامل بیت‌کوین (Bitcoin)، اتریوم (Ethereum)، ریپل (Ripple)، لایت‌کوین (Litecoin) و دوج‌کوین (Dogecoin) هستند. این ارزها به عنوان وسیله‌ای برای انجام تراکنش‌های آنلاین، سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش دارای، اهمیت بالایی در جامعه مدرن دارند.
حکم قرآن کریم در مورد ارز دیجیتال
قرآن کریم در مورد خرید و فروش ارز دیجیتال یا هر نوع معامله‌ای، اصول و قواعدی را تعیین کرده است که بیان می‌کند که چگونه معاملات اقتصادی باید انجام شود. در این باره، مسائلی مانند عدالت، شفافیت، صداقت، عدم تضییع و تبذل و … مورد تاکید قرار گرفته است.
به طور کلی، در اسلام، خرید و فروش ارز دیجیتال یا هر نوع دارایی دیگر باید بر اساس اصول اخلاقی و قانون شرع انجام شود. به عنوان مثال، خرید و فروش ارز دیجیتال با هدف کسب سود بدون رعایت قوانین و اصول اخلاقی مسلماً باطل و نامعتبر است.
بنابراین، اگر قصد دارید در حوزه خرید و فروش ارز دیجیتال فعالیت کنید، بهتر است اصول دینی، اخلاقی و قانونی را رعایت کنید و به عملکرد خود در این زمینه دقت کافی را اختصاص دهید.
نظر رهبری در مورد ارز دیجیتال
همانطور که در اکسونیکس آمده است:
درخصوص مسائل مرتبط با خرید و فروش ارزهای دیجیتال آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌فرمایند:
“حکم تولید و خرید و فروش ارز دیجیتال، تابع قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران است.” این فتوا دو معنی مهم دارد:
اول اینکه ایشان ارزهای دیجیتال و بیت کوین را به خودی خود حرام نمی‌دانند و در صورتی که قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران اجازه دهند، می‌توان از آن استفاده کرد.
دوم اینکه ایشان برای تعیین حکم شرعی بیت کوین، به قانون‌گذاری و نظارت دولتی اهمیت می‌دهند و مسئولیت را بر عهده مجلس شورای اسلامی و بانک مرکزی می‌گذارند.
نظر مراجع دینی در مورد ارز دیجیتال
آیت الله مکارم شیرازی، یکی از مراجع تقلید شیعه در حوزه فقه و اخلاق اسلامی است. او در مورد خرید و فروش ارز دیجیتال و سایر مسائل مالی و اقتصادی نظراتی دارد که باید با دقت بررسی شود. اما به طور کلی، آیت الله مکارم شیرازی همچنان به اصول و قوانین اخلاقی و قانونی اسلام تأکید دارد و معتقدند که خرید و فروش ارز دیجیتال را باید بر اساس این اصول انجام داد. فتوای ایشان عبارت است از:
“با توجه به ابهامات زیادی که رمزارزها دارد معامله آنها اشکال دارد.”
بنابراین، اگر قصد دارید به نظرات آیت الله مکارم شیرازی در خصوص خرید و فروش ارز دیجیتال مراجعه کنید، بهتر است مستندات و منابع معتبر را برای درک صحیح نظرات وی مورد بررسی قرار دهید.
همانطور که در سرمایکس هم آمده است:
آیت‌الله گلپایگانی، اظهار می‌کنند که بیت‌کوین دارای مالکیت نمی‌باشد و بنابراین در اصل معاملات خرید و فروش آن مشکلاتی از نظر دینی دارند. با این حال، ایشان بیان می‌کنند که اگر یک فرد مسلمان بیت‌کوین را به یک فرد غیرمسلمان بفروشد و به ازای آن وجهی دریافت کند، این معامله از نظر شرعی مشکوک به اشکال است.
ایشان فتوا داده‌اند که معاملات ارزدیجیتال:«حرام و اکل مال به باطل است.»
در مسیحیت، حکم دینی در خصوص خرید و فروش ارز دیجیتال به طور مستقیم مشخص نشده است، زیرا مسیحیان در این زمینه دستورات دقیق و مستقیمی ندارند. اما بسیاری از مسیحیان به اصول عمومی اخلاقی و اصول انسانیت مسلماً پایبند هستند.
بنابراین، در مسیحیت، اهمیت دارد که هر فرد به دقت معاملات خود را بررسی کند و اطمینان حاصل کند که آنها با اصول اخلاقی و عدالت سازگار هستند. در صورتی که معاملات با ارز دیجیتال به صورت شفاف، بدون تقلب و با رعایت اصول عدالت و اخلاق انجام شود، ایرادی ندارد.
قوانین و حکم‌های دولتی در مورد خرید و فروش ارز دیجیتال بسته به کشور و منطقه متفاوت است. برخی کشورها این نوع معاملات را قانونی می‌دانند و تنظیمات خاصی برای آنها ارائه کرده‌اند، در حالی که برخی دیگر این نوع فعالیت‌ها را غیرقانونی یا غیرمجاز می‌دانند.
به عنوان مثال، در برخی کشورها مانند آلمان، ارزهای دیجیتال به عنوان واحد پرداخت قانونی شناخته شده‌اند و تحت نظارت سازمان‌های مالی قرار دارند. اما در برخی دیگر از کشورها مانند کره شمالی، خرید و فروش ارزهای دیجیتال ممنوع و غیرقانونی است.
بنابراین، پیش از شروع به خرید و فروش ارز دیجیتال، بهتر است که شما قوانین و مقررات مربوط به این فعالیت را در کشور خود یا منطقه مورد نظر خود بررسی کنید و به قوانین دولتی پایبند باشید.
سایت رسمی Global Legal Insights در این خصوص اعلام می‌دارد که:
The sale of cryptocurrency is generally only regulated if the sale (i) constitutes the sale of a security under state or federal law, or (ii) is considered money transmission under state law or conduct otherwise making the person a money services business (“MSB”) under federal law.
فروش ارز دیجیتال معمولاً فقط در صورتی تنظیم می‌شود که فروش به منزله فروش یک اوراق بهادار تحت قوانین ایالتی یا فدرال باشد، یا طبق قانون ایالتی انتقال پول در نظر گرفته شود یا رفتار دیگری که شخص را به یک تجارت خدمات پول بر اساس قوانین فدرال، تبدیل کند (“MSB”).
نکات انتخاب بهترین صرافی ارز دیجیتال
اگر قصد معاملات ارز دیجتال را در راستای اصول دینی دارید، انتخاب یک صرافی معتبر نیز حکم لازم دوم است.برای انتخاب بهترین صرافی ارز دیجیتال، یک چک لیست درست کنید و پیش از ثبت‌نام و انتقال دارایی خود به صرافی، موارد زیر را بررسی کنید:
- صرافی چقدر شهرت دارد؟
- صرافی چند سال سابقه کار دارد؟
- آیا این صرافی تا به حال هک شده است؟
- آیا صرافی موارد امنیتی را رعایت می‌کند؟
- آیا صرافی بیمه و سیستم جبران خسارت دارد؟
- جایگاه صرافی در شرایط تحریم‌ها چگونه است؟
- قفل سبز رنگ و آدرس سایت صحیح است یا وارد یک سایت جعلی شده‌اید؟
- صرافی، ارزهای دیجیتال شما را به چه روشی (ذخیره‌سازی سرد (آفلاین) یا ذخیره‌سازی گرم (آنلاین)) نگهداری می‌کند؟
سوالات متداول
آیا خرید و فروش ارز دیجیتال در تمام کشورها قانونی است؟
بله، خرید و فروش ارز دیجیتال در بسیاری از کشورها قانونی است، اما در برخی کشورها ممکن است محدودیت‌ها و مقررات خاصی وجود داشته باشد.
آیا محدودیت‌های سنی برای خرید و فروش ارز دیجیتال وجود دارد؟
بله، بسیاری از صرافی‌ها و پلتفرم‌های خرید و فروش ارز دیجیتال محدودیت‌های سنی را برای کاربران خود تعیین کرده‌اند که معمولاً برای افراد بالای ۱۸ سال مجاز است.
آیا قانونی در مورد تبادل اطلاعات بین کشورها در خصوص خرید و فروش ارز دیجیتال وجود دارد؟
بله، بسیاری از کشورها قوانین و مقررات خاص خود را برای تبادل اطلاعات در زمینه خرید و فروش ارز دیجیتال به منظور جلوگیری از فعالیت‌های غیرقانونی، تعین کرده‌اند.
